A. SAVAŞ DÖNEMİ
1. Emtia fiyatlarındaki oynaklık Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte 1974, 2008 gibi yılları geride bırakarak tarihi zirvelere ulaştı.
2. Gelişmekte olan ülkelerin para birimleri özellikle savaşın başladığı 23 şubattan bu yana değer kaybediyor. Türkiye, 16 gelişmekte olan ülke arasında 2022 yılının başından bu yana, yerel para birimi en çok değer kaybeden ülke oldu.
3. Savaşın başlangıcından bu yana enerji, gıda gibi sektörler değer kazandı. Bilişim, iletişim ve keyfi tüketim malları değer kaybediyor. Bu süreçte ABD ve Japonya varlıkları satın alındı, Çin varlıkları satıldı.
B. PROJEKSİYON
4. Faiz oranları oynaklığı ocak ayından bu yana sert bir şekilde yükseldi. 2023 yılına kadar oynaklığın azalması ancak yüksek kalması bekleniyor.
5. Büyümenin derecesi mevcut durumda 5 üzerinden 2 bölgesinde. (1 en kötü, 5 en iyi) Bu haliyle, 2010-2012 dönemlerine benzerlik gösteriyor. 2012-2020 arasındaki pozitif dönemden ayrışıyor. Önemli olacak konu, mevcut koşulların 2008-2010 dönemindeki en kötü bölgeye benzeyip benzemeyeceği.
6. ABD politika faizinin 2024 ve uzun dönemde 2.25 – 2.50 bölgesinde kalması bekleniyor.
7. ABD gibi Avrupa merkez bankası ve İngiltere merkez bankası politika faizinin 2026 sonuna kadar yüksek kalması bekleniyor. Bu projeksyionlara göre daha hızlı faiz indirimine gitmesi beklenen ülke İngiltere.
C. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER
8. Pandemi boyunca gelişmekte olan ülke bankalarının tutmuş oldukları yerel para birimi cinsinden devlet bono-tahvilleri arttı.
9. Gelişmekte olan ülkelerin tuttukları devlet tahvilleri miktarı 2008-2010 dönemi ile kıyaslandığında benzerlik gösteriyor. Ancak Pakistan, Brezilya, Hindistan, Venezuela ve Endonezya bankaları 2008-10 dönemine göre daha fazla devlet tahvili tutuyor.
10. Pandemi başladığından bu yana kripto varlık kullanımı gelişmekte olan ülkelerde arttı. En yaygın stablecoin olan Tether’e karşı gerçekleştirilen en büyük hacimli işlem Amerikan doları ile yapılmıştır. Daha sonra ise en yüksek hacimli işlem Türk Lirası ile yapılmıştır. Bu miktar, Brezilya reali ve Rus Rublesi gibi para birimlerinin çok üzerindedir.
IMF tarafından “Küresel Finansal İstikrar Raporu” ismi ile yayınlanan raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
