Ekonomik Özgürlük Endeksi, ülkelerin kurumlarının ve politikalarının ekonomik özgürlüğü destekleyip desteklemediğini ölçmektedir.
Bu endeksin temel ölçütleri, devletin büyüklüğü (size of government), hukuk sistemi ve mülkiyet hakları (legal system and property rights), sağlam para (sound money), uluslararası ticaret özgürlüğü (freedom to trade internationally) gibi ölçütlerdir.
En İyi Sıralamaya Sahip Ülkeler
En son mevcut kapsamlı veriler 2020 yılından alınmıştır. Hong Kong hala en üst sırada yer alıyor, ancak derecesi ekstra 0.28 puan düşmüştür. Singapur bir kez daha ikinci sırada yer alıyor. Sıradaki en yüksek puan alan ülkeler İsviçre, Yeni Zelanda, Danimarka, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri, Estonya, Mauritius ve İrlanda’dır.
Diğer Önemli Ülkelerin Sıralamaları
Diğer bazı önemli ülkelerin sıralamaları şöyledir: Japonya (12.), Kanada (14.), Almanya (25.), İtalya (44.), Fransa (54.), Meksika (64.), Hindistan (89.), Rusya (94.), Brezilya (114.) ve Çin (116.).
En Düşük Sıralamaya Sahip On Ülke
En düşük sıralamaya sahip on ülke şunlardır: Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Cezayir, Kongo Cumhuriyeti, İran, Libya, Arjantin, Suriye, Zimbabve, Sudan ve en son olarak Venezuela.
Söz konusu listede öne çıkan bazı ülkeler aşağıdaki şekildedir:
Endeksin temel ölçütleri, devletin büyüklüğü (size of government), hukuk sistemi ve mülkiyet hakları (legal system and property rights), sağlam para (sound money), uluslararası ticaret özgürlüğü (freedom to trade internationally) gibi ölçütlerdir. Söz konusu kriterlerin ölçümüne dair bilgiler aşağıdaki şekildedir.
Alan 1: Hükümetin Büyüklüğü
Hükümet harcamaları, vergilendirme ve hükümet tarafından kontrol edilen işletmeler arttıkça, bireysel seçimin yerine hükümet karar alma süreci devreye girer ve ekonomik özgürlük azalmaktadır.
Alan 2: Hukuk Sistemi ve Mülkiyet Hakları
Kişilerin ve onların haklarıyla elde edilen mülkiyetin korunması, hem ekonomik özgürlüğün hem de sivil toplumun merkezi bir unsuru olarak kabul edilir.
Alan 3: Sağlam Para
Enflasyon, haklı olarak kazanılan ücretlerin ve birikimlerin değerini erozyona uğratır. Dolayısıyla, mülkiyet haklarını korumak için sağlam para esastır. Enflasyon yalnızca yüksek değil, aynı zamanda istikrarsız olduğunda, bireylerin gelecek için plan yapması zorlaşır ve dolayısıyla ekonomik özgürlüğü etkili bir şekilde kullanmaları güçleşir.
Alan 4: Uluslararası Ticaret Özgürlüğü
Ticafret özgürlüğü – en geniş anlamıyla alışveriş yapma, satma, sözleşme yapma ve benzeri – ekonomik özgürlük için temel öneme sahiptir ve başka ülkelerdeki işletmeleri ve bireyleri içermediğinde ekonomik özgürlük azalmaktadır.
*Söz konusu veriler, Fraser Enstitüsünün “Economic Freedom of the World: 2022 Annual Report” isimli raporundan alınarak ParaAnaliz için derlenmiştir.
