Türkiye’nin 900 milyar dolarlık ekonomisi çeşitli ekonomik sıkıntılar ile boğuşmaktadır. Ancak turizm endüstrisi, sektör kazancının son 10 yılın en yüksek seviyesinde olduğunu gösteriyor.
Grafik: 2012 yılından günümüze Aylık Türkiye Turizm gelirleri
Türkiye’de enflasyon yüksek olsa da, zayıf lira, ülkeyi nispeten ucuz hale getirmiştir. Avrupa Seyahat Komisyonu İcra Direktörü Eduardo Santander, “Uygun fiyatlı seyahat deneyimlerini arayanlar için Türkiye iyi bir seçenektir,” diyor.
Türk lirasının euro karşısında yaşadığı değer kaybı (Lira geçen yıla göre %40 zayıf durumdadır) ülkenin geleneksel olarak uygun fiyatlı Avrupa destinasyonlarıyla rekabet edebilmesini sağlıyor. (Örneğin Portekiz). Bu durum, TÜFE son bir yılda neredeyse %50 artmış olsa bile geçerliliğini koruyor. Fransız turist Emmanuel, “Paris’te 7 veya 8 avroya daha ucuz yemek yiyemezsiniz, ancak burada 3 avroya yiyebilirsiniz,” ifadelerini kullanıyor.
TUİK’e göre 2023’ün ilk altı ayında 22 milyondan fazla kişi Türkiye’yi ziyaret etti. Bu rakam, 2022’deki 18.4 milyondan daha yüksektir. Turizm geliri ise 2023’ün aynı altı aylık döneminde neredeyse 22 milyar doları buldu. Bu rakam 2012 yılından bu yana gerçekleşen en yüksek seviyedir.
İstatistiklerin tutulmaya başladığı 2012 yılından bu yana, en yüksek ziyaretçi sayısı ve turizm geliri ülke ekonomisine olumlu bir haber olarak yansıyor. Hükümet, iyi bir turizm sezonunun rekor bir cari açığı daraltmasına yardımcı olacağını umuyor.
Ancak, işletmeler turistlerin geldikten sonra daha az harcamaya istekli olduğunu belirtiyor. Yüksek TÜFE aynı zamanda fiyatların artmasına neden oldu, bu da maliyet odaklı gezginler için daha az fırsat bulunduğu anlamına geliyor.
Antalya’da mücevher dükkanı Dream Jewels’in satış müdürü Ünsal Turan, bu yazın “çok parlak geçmediğini” söyledi. Adı belirtilmemiş bir diğer perakendeci de bu yılın ticaretinin “çok kötü” olduğunu ifade etti.
Turkstat verilerine göre Nisan-Haziran döneminde ortalama bir ziyaretçi, Türkiye’de 8.4 gece geçirdi; bu rakam 2015 yılından bu yana en düşük seviyedir.
Grafik: Turistlerin Türkiye’de ortalama konaklama süresi
İngiltere’nin en büyük paket tatil sağlayıcısı olan Jet2’nin CEO’su Steve Heapy‘ye göre, ziyaretçiler her şeyin önceden ödendiği her şey dahil tatil köylerini tercih ediyor. CEO, Bazı konuklar yanlarında çok az para getiriyor çünkü her şey ödenmiş durumda” diyor.
Adalya Hotel grubunun operasyon direktörü Nahit Kara, Temmuz ayında tatil köyünün yaklaşık %97 kapasite doluluğa sahip olduğunu belirtti. Şubat ayında Antalya’nın birkaç yüz kilometre doğusunda büyük hasara yol açan depremin kritik erken rezervasyonları engellemesi nedeniyle 2023’ün kolay bir yıl olmadığını ifade etti.
Beklenmedik şekilde serin geçen bir Mayıs ayı, bazı potansiyel müşterilerin diğer destinasyonlara gitmesine neden oldu. Seçim öncesinde yürürlüğe konan büyük asgari ücret artışları otel işletmelerinin işgücü maliyetlerini de keskin bir şekilde artırdı. Ücret artışları, toplam giderlerin yaklaşık %40’ını oluşturuyor. Artan maliyetlere ayak uydurabilmek için oda fiyatları euro bazında %20 artmak zorunda kaldı.
Ülke genelinde, otel ve restoran fiyatları Temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre lira bazında %83 arttı.
Artan fiyatlar, Adalya gibi daha uygun fiyatlı tatil köylerinin, bir zamanlar Barack Obama’yı G20 zirvesi sırasında ağırlayan lüks bir bölge olan Calista Luxury Resort gibi yerlerden daha iyi performans göstermesi anlamına geliyor. Bu yaz, Calista, Rus müşterilerinin ekonomik krizden etkilenmesi sonucu kapasitesinin sadece %60’ında işliyor. Tatil köyü, dalgalanmalardan korunmak için tek para birimi olan euroda ücret alıyor. (Ruble, Euro karşısında son bir yılda %40 değer kaybına uğradı.)
Birçok Rus, aynı zamanda Türkiye’de tatil evleri ve villalar satın almış, bu da otellere olan ihtiyacı azaltmıştır. Ayrıca Ruslar, Orta Doğu ve Asya’daki diğer destinasyonları tercih etmeye başlamıştır.
Calista tatil köyünün satış ve pazarlama direktörü Gürsel Kaya, başka bölgelerden gelen zengin turistlerin büyük bir pandemi sonrası harcama patlamasının ardından da tükenmiş olduğunu söyledi. “Bu yıl çok, çok zor,” dedi. “Gelecek yıl bile kolay olmayacak.” ifadelerini kullandı.
*Söz konusu yazı, Financial Times haber kaynağından çeviri yapılarak ParaAnaliz için derlenmiştir.
Kapak fotoğrafı: Artem Evdokimov/Shutterstock
