ABD’de hanehalkı 1980’lerden bu yana 26 trilyon dolarlık konut sermayesi oluşturdu. Konut sektörü, ABD için borsa kadar önemli bir sektör.
Şu an, konut kredisi talebi 22 yılın en düşük seviyesinde. Amerikalıların konut piyasasında cesaretlerinin bu kadar kırıldığı zaman en son George W. Bush’un ilk dönemine denk geliyordu. O zaman bir galon benzin yaklaşık 1.50 dolardı. Günümüzde ise 4.77 dolar.
Hem faiz hem fiyat yönünden olumsuzluk
Mortgage Bankacılar Birliği’ne göre, yüksek konut fiyatları yüzünden ABD’de ipotek talebi geçen hafta %6,3 düştü. Bu, art arda üç haftalık düşüş anlamına geliyor ve ileride daha fazla olumsuzluk olabileceği sinyalini veriyor.
Konuyla ilgili iki önemli dinamik mevcut. Birincisi, ipotek faiz oranları bu yıl kabaca ikiye katlandı. Ocak ayında yaklaşık %3’ten bu ay %6’ya yaklaştı. İkincisi, fiyatlar da düşmüyor. Düşen satışlara rağmen, geçen ay medyan ev fiyatları, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Buna göre ABD’de ortalama bir ev fiyatı, geçen yılın aynı ayına göre %13.4 artarak 416.000 dolar oldu.
Yüksek fiyatlar ve artan faiz oranları alıcılar üzerinde baskı oluşturuyor. Öte yandan bu dönem, müteahhitlerin pandeminin başlangıcından bu yana piyasa hakkında en karamsar oldukları dönem. Moody’s baş ekonomisti Mark Zandi, ilk kez ev alacakların satın almaya gücü yetmediği için konut piyasasının bir “derin dondurucuya” girmek üzere olduğunu ifade etti.
Dolayısıyla konut piyasasının kesinlikle soğuduğu ve alıcıların hala yükselen fiyatlar ile başa çıkabilmesi için yeterli satın alma gücünün kalmadığı sonucuna varılabilir. Bu da şüphesiz ki, fiyat artış hızını etkileyecektir.
Bank of America’nın ABD’deki konut fiyatları için yapmış olduğu tahmine göre, bu yılın sonunda fiyat artışlarının yavaşlayarak %10 seviyesine inmesi ve 2023 yılının sonunda da artış hızının %5 seviyesine gerilemesi bekleniyor.
Grafik: ABD için konut fiyat artış tahminleri
ABD’deki artan konut fiyatları, sosyal dönüşüme de yol açıyor. Sotheby’s International Realty isimli gayrimenkul firmasına göre, Yunanistan’a taşınmak isteyen Amerikalılardan gelen talepler Nisan-Haziran döneminde bir yıl öncesine göre yüzde 40 oranında arttı.
ABD merkezli gurbetçi danışmanlığı ECA International‘ın başkan yardımcısı Michael Witkowski, Bloomberg’e verdiği demeçte, “Artan yaşam maliyeti, pahalı ev fiyatları, Amerikalılar için Avrupa’nın cazibesini arttırıyor” ifadelerini kullandı.
Business Insider, Fortune, Greek Reporter
İlgili Haberler:
Yabancılar ABD’de ne kadar konut alıyor? (Realtor)
GRAFİK: Konut fiyatları artışı tahmini
Gayrimenkul Piyasası Yorumu (8 Grafik)
