Enflasyonun kalıcı mı yoksa geçici mi olacağı sıkça tartışılıyor. Enerji fiyatlarında ve emtiadaki şu ana kadarki artışa bakıldığında enflasyon cininin şişeden çıktığını söyleyebiliriz.
Enflasyon uyarıları yapan işletmelerin enflasyonu hammadde ya da nakliye giderlerinde geçici bir şok olarak mı yorumladığı önemlidir. Firmalar belki de müşterileri yumuşatmak için bu uyarıları yapıyor olabilir. Çünkü maliyetleri fiyatlara yansıtarak müşterilere transfer etmek isteyebilirler.
Firmalar enflasyonist ortamda personel ücretlerini arttıracak mı?
Bu sorunun cevabı ekonomik olarak önemlidir. Çünkü bu sorunun cevabı zaman içerisinde enflasyonun azalıp azalmayacağını ya da artan fiyatlar ve ücretler sarmalına dönüşüp dönüşmeyeceği ile ilgilidir.
Merkez bankası temsilcileri işletmelerin artan maliyetlerini müşterilere yansıtmaya ne kadar istekli olduklarını sorgulayacaklar.
Enerji maliyetlerinin artması, mal nakliyesinden yolcu taşımacılığına kadar geniş bir alanı etkilemektedir. Artan benzin maliyetleri, yüksek enflasyonun temel nedenidir. Ancak fiyatlar diğer sektörlerde de artmaktadır. Maalesef ücret artışları, tüketici ürünlerindeki artış kadar olmamaktadır. İş dünyası bu konuda cimri davranmaktadır.
Artan benzin maliyetleri, yüksek enflasyonun temel nedenidir, ancak fiyatlar diğer sektörlerde de artmaktadır.
Fiyatların şu anda keskin bir şekilde artmasıyla birlikte, işletmeler agresif bir şekilde mal fiyatlarını yükseltme yolunu tercih edebilirler. Fiyatlar daha da yükselmeye devam ederse işletmeler de daha yüksek ücret artışları ödemek zorunda kalabilir.
Sürdürülebilir Enflasyon – Halkın Enflasyon Algısı
Avustralya merkez bankası başkanı Philip Lowe “sürdürülebilir” enflasyonu desteklemek için şu anki yüzde 2,3’e kıyasla yaklaşık yüzde 3’lük daha yüksek ücret artışı istediğini defalarca ifade etmiştir. Avustralya Merkez Bankası işgücü piyasasında personel ücretlerini arttıran politikaları tavsiye etmektedir.
Enflasyon maliyetinin müşterilere yansıtılmasında dikkatli olunmalıdır. Neden? Çünkü iş dünyasının ve toplumun enflasyon zihniyetinin fiyat artışları konusunda keskin bir şekilde değişmesi ciddi bir risktir. İnsanlar hızlı fiyat artışının normal olduğunu düşünmeye başlayabilirler. Bu enlasyonun kendi kendini gerçekleştirmesidir. Bu da 1970’lerde ve 1980’lerde olduğu gibi artan fiyatlar ve ücretler sarmalı riskini artırır.
Bunun tekrar olmasını önlemek için, merkez bankacıları enflasyon beklentilerini %2-3 gibi düşük bir seviyede “sabitlenmiş” tutmaktan hoşlanırlar. Şimdiye kadar, halkın enflasyonla ilgili beklentilerinin artmaya başladığına dair erken işaretler var. AMP Capital Investors baş ekonomisti Shane Oliver, savaşın dışında ekonomilerin karşı karşıya olduğu en büyük riskin enflasyon olduğunu ifade ediyor. Oliver, “Enflasyon ne kadar uzun sürerse, yerleşik hale gelme riski de o kadar büyük olur” diyor.
Ukrayna’daki savaş ve bunun petrol ve diğer emtialar üzerindeki etkisi enflasyonun önemli bir körükleyicisi olacaktır. Ancak enflasyonun kontrol edilip edilemeyeceği işletmelerin çalışanlarına ödeme yapma konusunda uzun süredir devam eden cimri alışkanlıklarını değiştirip değiştirmemesine de bağlı olacaktır.
Yazının orjinal haline buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
