Anasayfa » PARAYI KİM YARATIR? TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNDE PARA NASIL YARATILIR? Bölüm Özeti

Bu gönderiyi paylaş

Genel

PARAYI KİM YARATIR? TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNDE PARA NASIL YARATILIR? Bölüm Özeti

Bu hafta, Türk Bankacılık Sistemi’nde paranın nasıl yaratıldığını anlatacağım. Bankalar kredi verirken mevduat yaratır. Gelin, size bunu Türk Bankacılık Sistemi’nde göstereyim.

ABC Bankası’nın verdiği 10.000 TL’lik tüketici ihtiyaç kredisinin, müşterinin hesabına aktarılma kaydını inceleyelim.

Kredinin müşteri hesabına aktarılma kaydı (ABC Bankası) (TL)

Kaynak: Cemal İbiş (Özgür Çatıkkaş ve Neşe Çoban Çelikdemir), Banka Muhasebesi İlkeler ve Uygulamalar, İlk Baskı, Türkiye Bankalar Birliği, 2018 Temmuz, s.188.

Görüldüğü üzere, banka kredi verdiği anda müşteriye kredi ve mevduat hesabı oluşturur. Yani, ne merkez bankasından, ne de başka bir yerden kaynak bulmasına gerek yoktur.

Peki, bankadan krediyi alan kişi, parasını başka bir bankadaki bir kişinin hesabına gönderirse durum ne olur?

Bu durumda, bankalar arasındaki rezerv ve mevduat hesapları yer değiştirir. Hemen kısa bir muhasebe kaydı üzerinden göstereyim.

ABC Bankası’ndan XYZ Bankası’na Yapılan EFT Kaydı (TL)

ABC Bankası

XYZ Bankası

ABC Bankası’ndan 10.000 TL’lik kredi çeken bir kişi, parasının 1.000 TL’sini XYZ Bankası’nda hesabı olan bir kişiye göndermiştir. Bu durumda, ABC Bankası’nda mevduat ve rezerv azalmış, XYZ Bankası’nda ise artmıştır. Bu kayıtlardan çıkan sonuç şudur;

Bankaların rezervlerinin EFT işleminde büyük bir rolü vardır. Bankalar arası gönderime konu olan miktar, bankanın rezervlerinden karşılanmaktadır. Eğer bankanın rezervi, gönderime konu alan miktardan daha az ise EFT gerçekleşmeyecektir. Gelin, şimdi bankanın rezervlerini artırma yollarına bakalım.

Bunlar sırasıyla;

  • Merkez bankasından borçlanmak,
  • Yeni müşterilerden mevduat toplamak,
  • Menkul kıymet ihraç etmek,
  • Bankalararası piyasadan borçlanmaktır.

Şimdi, yukarıdaki dört yolu bilanço üzerinden göstereyim.

XYZ Bankası’nın Merkez Bankası’ndan Borçlanması (TL)

XYZ Bankası’nın, merkez bankasından borçlanması durumunda rezervleri 1.000 TL artarken, merkez bankasına olan borcu da aynı miktarda artar.

XYZ Bankası’nın Başka Bir Bankadan Borçlanması (TL)

XYZ Bankası’nın, başka bir bankadan borçlanması durumda rezervleri 1.000 TL artarken, borç aldığı bankaya olan yükümlülüğü de aynı miktarda artar.

XYZ Bankası’nın Tahvil İhraç Etmesi (TL)

XYZ Bankası’nın, tahvil ihraç etmesi durumunda rezervleri 1.000 TL artarken, ihraç edilen menkul kıymetlere ilişkin yükümlülük de aynı miktarda artar.

XYZ Bankası’nın Yeni Mevduat Çekmesi (TL)

XYZ Bankası’nın yeni mevduat çekmesi durumunda rezervleri 1.000 TL artarken, yükümlülük kısmı da aynı miktarda artar.

Bu gönderiyi paylaş

Yorum Yaz

Araç çubuğuna atla