Anasayfa » Kripto Paraların Yeşil Kuğusu

Bu gönderiyi paylaş

Genel

Kripto Paraların Yeşil Kuğusu

Nicholas Taleb’in ‘Siyah Kuğu’ kavramıyla ‘Olasılıksız Görünenin Etkisi ve Risk Yönetimi’ yazımda tanımıştık. ‘Sürdürülebilirliğin babası’ olarak tanınan John Elkington’ın Green Swans: The Coming Boom in Regenerative Capitalism kitabında ise tam tersine, yaşanılan krizler doğru şekilde algılanırsa vaka çalışmaları ve yeni gelişen teknolojileri kullanarak ‘çirkin ördek yavrularının’ Dünya’yı kurtaran ve beklenenden daha hızlı gelişmelere yol açan ‘Yeşil Kuğulara’ dönüşebileceğinden bahsediyor.

Sürdürülebilirliğin piyasa hareketlerini belirleyebileceği bir zamanlar imkânsız gibi görünürken, bugün bu yaklaşım, ekonomik iyileşmenin temel kaldıracı haline geldi ve ekonomileri ve finansı da kapsayan önlemler alınmaya başlandı.

Daha iyi bir gelecek için finans ve ekonomide “Yeşil Kuğu”

BIS-Uluslararası Ödememeler Bankası’nın beklemedik doğal risklerin iklim değişikliğinin derin boyuttaki krizlere neden olduğu ve ekolojik krizin sadece insanlığın değil finans ve ekonomilere de baskı yarattığını gerekli analizlerinin yapılması gerektiğini 2020 yılında ‘Siyah Kuğu’ kavramından esinlenerek yayımladığı “Green Swan” “Yeşil Kuğu” raporunda belirtmişti.

 

Fortsman Little Co. Kurucu ortağı Ted Fortsman’a göre; “finans çağı, muhtemel kâr güdüsüyle bağdaşmayan risk alan fütursuz aşırılıklar çağı haline gelmiştir.” Fortsman bu görüşünde haklıymış… İklimin krizinin yarattığı etkileri son zamanlarda daha derinden hissettik. Yeşil krizin etkileri finans, ekonomilerle sınırlı kalıyor ancak en önemli değer olan insanlığı geri dönmemek üzere yok ediyor.

Bizler bir taraftan Yeşil Mutabakat, karbon salınımını azaltılması, karbon vergileriyle daha yeşil daha çevreci aksiyonlara geçmeye hazırlanırken kriptoların enerji tüketimi ve sonucunda yarattığı karbon bir tezatlık oluşturuyor.

Kriptolar ve karbon salınımı

Yoktan var edilmiş gibi görünen kripto varlıkların arkasında gerçek bir kullanım gücü var. Kripto varlıklarda başı çeken Bitcoin, piyasa değerinin 1 trilyonu aşması, bir yılda fiyatının 10 kat artmasıyla gündemde kalıyor ancak tükettiği enerji ve beraberinde getirdiği sorunlar konuşulmuyor.

Bitcoin getirisi ve fiyatı düşük olsa hiçbir birey ve kurum Bitcoin’e yatırımını dahi düşünmez. Enerji maliyetlerinin düşük ve fiyatının yüksek oluşu kârları artırdığından dolayı Bitcoin’e yatırım ve çıkartılması için gereken madenciliğe talep yüksektir. Ne yazık ki para kazanma güdüsü doğayı korumanın önüne geçiyor.

Kripto para madenciliği çevreci ve sürdürülebilir mi?

Çin, Hindistan, İran, Rusya kripto para madenciliğini yasakladı. Madenciliği Doğu ülkelerden batıya kaydı. Şimdi, ABD kripto madenciliğinde 2. Ülke konumuna geldi.

 “Bitcoin işlemlerinde harcanan yüksek miktarda enerji söz konusu.”

Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketim Endeksi’ne (CBECI) göre, Bitcoin tarafından tüketilen enerji bu yıl 130 TWh’ye ulaşması bekleniyor bu rakam küresel harcanan enerjinin yüzde 0.6’sına denk gelmektedir. Enerji tüketiminde Arjantin’i geride bırakan Bitcoin’in harcadığı enerji neredeyse Norveç’in tükettiği elektrik ile eş değerde.

 

 kaynak: Cambridge Üniversitesi Bitcoin Elektrik Tüketim Endeksi

Tek 1 Bitcoin düğümünü çözmek için bile 150.000 KWh enerji harcanıyor. Tek 1 Bitcoin hizmeti 1 milyon 685 binden fazla Visa işlemi seviyesinde elektrik kullanıyor. Tek bir YouTube izleyicisinin 5-6 ayda harcadığı kadar enerji tek 1 Bitcoin işleminde harcanabiliyor.  Bitcoin 121.05TWh enerji harcıyor, bu FAAANG(Google, Facebook, Alfabet, Netfix, Apple, Amazon) teknoloji devlerinin harcadığı enerjiden 3 kat fazla demektir.

Artan enerji tüketimi karbon salınımını artırıyor.  Bu enerji salınımı ağır sanayinin, diğer kıymetli madenlerin, klima ve fanların yaydığı karbon salınımının yanında küçük bir oran. Ancak, Manoa Hawaii Üniversitesi’nde Profesör Camilo Mora’nın 2018 yılındaki raporuna göre sadece Bitcoin 2033 yılına kadar küresel sıcaklığı +2 derece artıracak kadar emisyon üretebilme kapasitesine sahip.

Yine Cambridge Üniversitesi merkezli bir araştırmaya göre, Bitcoin madenciliği 8-10 GB gibi bir güç istiyor, bu oran Belçika’nın karbon salınımına eşittir.

 

Kriptoda yenilenebilir enerji adına ilk adım

Kripto para birimleri giderek daha yaygın hale gelmesi yenilenebilir bir enerji geleceğine geçmek de zorunlu hale getirdi. Kripto İklim Anlaşmasıyla(Crypto Climate Accord) Rocky Mountain Enstitüsü (RMI) ve Yenilikçi Düzenleme İttifakı (AIR) öncülüğünde Nisan ayında kripto ve FinTek dünyasını bir araya getiren,  kripto para birimi endüstrisini 2025 veya daha önce bir tarihe kadar yüzde 100 yenilenebilir hale getirmeyi taahhüt eden bir girişim başlatıldı.

Square CEO’su ve kurucu ortağı Jack Dorsey bu anlaşmanın, kripto para birimlerini tamamen temiz güçle destekleneceğine karbon ayak izini ortadan kaldıracağına ve küresel olarak yenilenebilir kaynakların benimsenmesine yol açacağına inandığını beyan etmişti.

 

Yenilenebilir enerjiyle çalışan kripto paralar

Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin enerji profilini iyileştirmek ve sürdürülebilir bir blokzincir sektörüne geçişi hızlandırmak için devam eden bir dizi umut verici girişim var. Bunlar arasında yenilenebilir enerjinin daha fazla kullanılmasının yanısıra daha enerji verimli protokolleri, karbon denkleştirmelerini, talep yanıtını ve daha yeşil madencilik havuzlarını benimsemeye yönelik bir dizi başka girişim de yer alıyor.

Enerji arzı tarafında, mevcut yenilenebilir kaynaklara dayalı madenciliğin yanında yeni yenilenebilir kaynakların değerlendirildiği “sürdürülebilir madencilik” geçişi bu günlerde yaşadığımız iklim kriziyle gündemde. Ethereum 2.0 projesi, blokzincirin yeni nesil sürümü getirdiği yeniliklerin yanında enerji tüketimini yüzde 99 azaltmasıyla çevre dostu kripto projelerine somut bir örnek.

  PoW -proof of work(emek ispatı)  ve PoS- proof of stake(hisse ispatı)

Kripto paraların 2 tip çalışma sistemi vardır.  PoW, yapısı gereği PoS’a göre neredeyse 1:100 diyebileceğim bir şekilde madenciliğinde daha fazla enerjiye ve donanıma ihtiyaç duyar. Birçok kripto para PoW’dan PoS’a geçmeye çalışıyor tabii ki kolay bir süreç değil.

Kanada’dan Sibirya’ya kadar uzanan projeler Bitcoin madenciliğinde hidroelektrik ve/veya doğalgaz kullanmak, karbon ayak izini azaltmak gibi fosil yakıtlardan uzaklaşmanın ve Bitcoin’in değerini etkilemeden yatırımcılar için daha cazip hale getirmenin yollarını arıyorlar. Teksas’ta güneş enerjisi ile madencilik yapan şirketlerin hikâyeleri de var, karbon kontratı satın alarak karbon nötr olma girişimlerin de bulunan şirketlerde var. İki kripto para borsası BitMex ve FTX  Mayıs ayında bunu gerçekleştirdi.

İstisnalar kaideyi bozmaz ama çevre söz konusuysa başka…

Çevre dostu koinler

Özellikle,  Elon Musk’ın açıklamasını sonrası kripto yatırımı düşünen herkes  “en doğa dostu koinleri” yani “çevreci ve en az enerji tüketen kripto paraları” sorgulamaya başladı. Sürdürülebilir çevre dostu kriptolar da var; Cardano, Iota, SolarCoin, Holochain, XLM, CYCE coin bunlardan birkaçı. Kim bilir belki de birkaç hafta sonra daha başka yeni kripto paralarda sağladığı enerji dostu projelerle ve çalışma sistemiyle bu sınıfa dâhil olur…

Kripto paralar, 2008 yılında hayatımıza girdi ve her geçen gün yerini sağlamlaştırarak etkin bir şekilde varlığını devam ediyor. İşin ekonomik ve finansal boyutunun yanısıra insanoğlunun geleceği söz konusu olduğundan uyum, zorunlu düzenlemeler ile çeşitli önlemlerin alınması ve süreç altından kalkılamayacak hale gelmeden bireysel alışkanlıkların  değiştirilmesi gerekir. Bu sebeple, bu konunun gündemde ilk sıralarda yer alması gerektiğini düşünüyorum.

 

 

 

Referanslar:

*https://www.leafscore.com/blog/the-9-most-sustainable-cryptocurrencies-for-2021/

*https://www.bis.org/publ/othp31.pdf

*https://cryptoclimate.org/

*https://cbeci.org/

*https://www.theecoexperts.co.uk/blog/bitcoin-uses-more-energy-than-amazon

* https://www.cnbc.com/2021/07/17/bitcoin-miners-moving-to-us-carbon-footprint.html

*https://www.sciencedaily.com/releases/2018/10/181029130951.htm

*https://www.visualcapitalist.com/comparing-the-carbon-footprint-of-gold-and-bitcoin/

*https://bitcoinmagazine.com/business/ftx-bitmex-to-become-carbon-neutral

*https://digiconomist.net/bitcoin-energy-consumption/

 

Bu gönderiyi paylaş

Yorum Yaz

Araç çubuğuna atla