Boris Johnson’ın siyasi partisinin hayatta kalma güdüsü, Boris Johnson’dan baskın çıktı. Bu iyi bir haber.
Johnson, felakete yol açsa da önemli bir siyasi liderdi. Temel konulardaki tartışmayı çözümlerden ziyade sembollere kaydırdı. Bu popülist siyasi tavrının en iyi örneği, Brexit kararı oldu.
Brexit, İngiliz siyaseti için en önemli zorluk değil. Esas sorun, üretkenlik ve reel gelirin uzun vadeli durgunluğudur. Ülke bunu çözemezse, muhtemelen geriye çözecek daha önemli bir şey kalmayacak.
Eskiden büyüme daha hızlı ve kapsayıcıydı
Ülkede yaşam maliyeti, bir kriz içerisinde. Kişi başına düşen GSYİH büyümesi, 2004 ile 2019 arasındaki 15 yılda (Brexit ve pandemi öncesi) 1919 ile 1934 döneminden bu yana en zayıf dönem oldu.
Gelir dağılımındaki değişiklikler de önemli. 1980 ve 1995 yılları arasında, emekliler hariç hanehalkının medyan gerçek harcanabilir geliri %37 artarken; 2004 ve 2019 arasında bu oran %12 arttı.
1992 ile 2007 arasında gelir dağılımında en altta bulunan grup için harcanabilir gelir %37 artarken; 2004-2019 arasında bu oran %2 oldu.
Grafik: Farklı gelir grupları için 15 yıllık periyotlara göre büyüme oranı
Muadillerine göre zayıf
2007 mali krizinden bu yana büyüme performansı sadece tarihsel karşılaştırmada zayıf değil.
İngiltere, muadillerine göre de zayıf kaldı. Birleşik Krallık’ta 2007 ile 2018 arasında, hanelerin medyan gerçek harcanabilir geliri, satın alma gücüne göre ayarlandığında %2 düştü. Aynı dönemde Fransa’da %34, Almanya’da %27 ve Hollanda’da %23 arttı.
İngiltere, hor görülen Avrupalı akranlarından geride kalıyor.
Grafik: Çeşitli Batılı gelişmiş ekonomiler ve İngiltere için medyan harcanabilir gelir
Birleşik Krallıkta yüksek gelir eşitsizliği ve durgun reel gelirin bir sonucu olarak popülist siyasetin yükselişi felaket olsa da aslında doğal bir sonuç gibi görünüyor.
İşin çözüm noktası “Brexit” değildi. Bu siyaset için cazip bir yemek olmuş olabilir. Ancak uzun vadede bunun sindirilemez olduğu ortaya çıkacaktır.
İngiliz ekonomisi için büyük soru, durgunluğun nasıl sona erdirileceğidir. Cevap vergi indirimleri değil. Vergiler zaten Avrupalı emsallerinden daha düşük. Cevap deregülasyon da değil. Birleşik Krallık ekonomisi, arazi kullanımı dışında nispeten deregüle edilmiştir.
Çözüm, yatırım ve yeniliği teşvik eden kurumsal yönetim ve sermaye piyasalarındaki gelişmelere bağlı olacaktır.
Büyümeyi hızlandırmak ve emisyonları azaltmak için enerji geçişinden yararlanmak da kilit nokta olacaktır.
Siyasetçiler, bu büyük zorluklara ciddi cevaplar vermelidir. Ve Brexit’in dezavantajına rağmen bu cevapları inandırıcı olmak zorundadır.
Yapacaklar mı? Şüpheliyim.
*Söz konusu yazı, Martin Wolf tarafından Financial Times için kaleme alınmıştır. İçerik, paraanaliz için çeviri yapılarak derlenmiştir.
