Birkaç hafta süreceği tahmin edilen Rusya-Ukrayna Savaşı neredeyse 2. aya girdi. Rusya’nın Donbass-Ukrayna kazanımı dışında LNG’ye güvenen Avrupa’nın, Rus doğal gaz alımına koyduğu kısıt, Rusya’nın 600 milyar dolarlık rezervinin yarısını kullanamaması gibi yaptırımların 1,5 trilyon dolar büyüklükle dünyanın en büyük 11’inci ekonomisi konumundaki Rusya’ya vereceği zarar aşikâr olduğu kadar petrol, doğal gaz ve birçok emtianın aratan fiyatları küresel enflasyona yaptığı baskı toplumun her bir bireyini de zora sokacaktır elbette.
Büyüme rakamlarının aşağı revize edilmesiyle stagflayon ve hatta olası resesyon senaryolarına değinmiyorum bile…
Tüm bu gelişmelerin yanında dün, ucu CBDC’lere dokunabilcek bir haber akışı da oldu; G7 enerji bakanları, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “hasım ülkelerin Rus doğalgaz ödemelerinin ruble ile yapılması” talebinin ret edildiğini duyurdu. Rusya’nın önemli bankalarının uluslararası finansal mesajlaşma sistemi SWIFT’ten çıkartılması ve Rus vatandaşlarına 6 ay yabancı para satışının yasak olması ardından bu, beklenen bir gelişmeydi; zaten Batı’nın isteği de Ruble’yi değersizleştirmek üzerine. Avrupa ya da ABD doğal gaz alırken, Rusya ile swap yapması aksine Ruble talebi oluşturacağından Rus para birimini daha değerli hale getirecektir. Bu durum, Avrupa’nın da kendi içinde bir çelişkiye girmesine sebep olacaktır.
Avrupa, neredeyse %33-35 oranında Rus gazına bağımlı, Rusya’ya yapılan Euro ödemesi kısıtlar dolayısıyla Rusya’nın işine yaramaz … Peki, nasıl bir çözüm olabilir?
Çok değil belki de 20 yıl önce “petro dolara alternatif yuan olabilir mi ?” diye sorulurken, rüya gerçek olur ve Suudi Arabistan, Çin Petrol Satışlarında dolar yerine yuan kabul etmeye yeşil ışık yakar… [1]
Bu adım ardından Rusya’nın yanında yer alan politik adımlar atan Çin, yuanı konumlandırabilir mi ?
Daha önce bir yazımda merkez bankası dijital paralarının(CBDC) yapısı, işleyişi ve devam eden çalışmalarını ele almıştım; CBDC çalışmaları o zamandan bu yana ilerlemesini sürdürmekte. 22-23 Mart tarihlerinde kamu, özel sektör ve akademiden üst düzey liderleri bir araya getiren ikinci BIS İnovasyon Zirvesi’nde (Innovation Hub 2022)”Para, Teknoloji ve İnovasyon” konulu projeler 5 merkez bankasının katılımıyla gerçekleşmiş ve merkez bankalarının ortak bir platform kurup, paralarının el değiştirmesi tartışıldı.[2] Üzerine projeler geliştirilen aracısız, blokzincir teknolojisini kullanan dijital paralar Rusya için bir alternatif olabilir …
Şimdilik ortada duran Çin’in, küresel para birimi olarak ortaya sunduğu “DCEP” (Çin dijital yuanı) hâlihazırda bir dijital para. Blokzincir tabanlı işlem gördüğü için Rusya, hard currency denilen (küresel para birimleri) Euro ve dolar yaptırımlarına takılmadan işlemlerini gerçekleştirebilir.
Ancak… ABD dolarının hegemonyasını yok edip, tahtından indirecek bu adıma ABD pek olumlu yanıt vermez.
Bu sebeple Batı’nın Rusya’ya uyguladığı ödemeler ile kısıtlara yönelik alternatif arayışları sadece Rusya’yı değil, Rusya’nın finansal sistemi ve ticari ilişkide olduğu tüm tarafları etkileyemeye devam edeceği çok açık.
Referanslar:
[1] https://www.wsj.com/amp/articles/saudi-arabia-considers-accepting-yuan-instead-of-dollars-for-chinese-oil-sales-11647351541
[2] https://www.bis.org/press/p220125.htm
