Kripto paralar her geçen gün daha da yaygınlaşarak adeta bir kar topu gibi büyüyor. Kullanım alanı yaygınlaştıkça ve piyasa değeri büyüdükçe de kripto paralara karşı düzenleyicilerin ilgisi artıyor. SEC (U.S. Securities and Exchange Commission/Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu), kripto para birimleri ile daha fazla ilgilenmeye başladı. Nitekim SEC, geçtiğimiz yıllarda ICO (Initial Coin Offering/ Kripto Paraların Halka Arzı)’ların bir menkul kıymet halka arzı olduğunu ve kendi denetleme alanına girdiğini açık bir şekilde ifade etmişti.
SEC bugüne kadar bir yatırımın ya da sermaye toplama girişiminin menkul kıymet olup olmadığını Howey Testi kriterlerine göre değerlendirdi. Her ne kadar bazı itirazlar gelse de kripto paralar konusunda da tutumunu değiştirmedi ve Howey Testi kriterlerine göre değerlendirmeyi sürdürüyor.
Peki nedir bu Howey Testi?
William John Howey , Florida’da büyük portakal bahçelerine sahipti. Howey, bahçelerin yarısını kendi kullanımı için ayırdı ve diğer yarısı için gelecekteki yatırımları finanse etmek için araziyi metrekare ile parselleyerek her parseli gayrimenkul sözleşmeleri ile sattı. Bu parselleri satın alanlar daha sonra hasat edilen üründen belirli bir kâr payı alacaktı.
Howey, araziyi bölgede sahip olduğu bir otel aracılığıyla pazarladı ve bahçelere ilgi duyanlara önemli kârlar vaat etti. Arazinin çoğu alıcısı Florida sakinleri veya çiftçiler değildi. Daha ziyade, tarımda deneyi olmayan ve toprağa kendi başlarına bakabilecek beceri veya donanıma sahip olmayan iş adamları ve profesyonel yatırımcılardı.
Howey şirketi, yaptığı işlemleri SEC’e bildirmediği için SEC tarafından dava edildi. SEC daha sonra bu davayı Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’ne taşıdı. Yüksek Mahkeme 1946 yılında nihai kararı verdi ve Howey Şirketi’nin yapmış olduğu bu kiralama anlaşmasını “bir yatırım sözleşmesi” olarak nitelendirdi. Böylece bir varlığın menkul kıymet olup olmadığını anlamak için belirlenen aşağıdaki 4 kriter, Howey Testi olarak adlandırıldı.
Howey Testi’ ne göre aşağıdaki 4 şartı da taşıyan sözleşmeler, pazarlamalar ve satışlar menkul kıymet satışıdır.
1) Para karşılığında mı elde edilebildi?
2) Yatırımdan kar elde edilmesi planlanıyor mu?
3) Yatırım bir şirkete ya da girişime mi yapıldı?
4) Alınan kâr,üçüncü tarafın veya müteşebbislerin çabaları sonucu mu elde edildi?
SEC, Howey Testi’ ni onlarca yıl uyguladı ve bugüne kadar çok sayıda şirkete/girişime dava açtı. Kripto para alanında ise 2019 Eylül ayında EOS’un kurucusu Block.One şirketini 2017 yılında yaptıkları ICO nedeniyle kayıtsız menkul mal satışı yapmakla suçladı. Block.One kurucuları büyük bir kurnazlık yaparak topladıkları fonun % 1 ine bile denk gelmeyen 24 milyon dolar cezayı ödedi ve olay kapatıldı. Aynı yıl KIK Kripto Platformuna aynı nedenlerle dava açıldı ve KIK Platformu 5 milyon dolar cezayı ödeyince dava kapandı. Yine SEC, 2020 yılında John McAfee’ye sahte ICO’lar nedeniyle dava açtı. Aralık 2020 de ise yine ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), blockchain devi Ripple’a karşı resmi olarak dava açtı. SEC, Ripple’i sekiz yılda 1,3 milyar dolarlık kayıt dışı menkul kıymeti XRP biçiminde satmakla suçladı. Dava hala devam ediyor ve bir süre daha uzayacak gibi. Son olarak SEC, geçtiğimiz günlerde BitConnect dolandırıcılarına karşı harekete geçti ve yasal sürecin başladığını duyurdu.
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) eski başkanı Jay Clayton, 2018 yılında Bitcoin’ in menkul kıymet olmadığını açıklamıştı. Yani evet, Bitcoin bir menkul kıymet değil ama diğer tüm kripto paralar bu riski taşıyor. Özellikle orta ve uzun vade kripto para yatırımcılarının yatırım yaparken bu kriterleri göz önünde bulundurmalarının fayda sağlayacağını düşünüyorum. SEC, şu an her ne kadar Kripto Para Borsalarını ve kripto para ödeme sağlayıcılarını düzenleme çabasında olsa da önümüzdeki aylarda rotayı mutlaka kripto paralara çevirecektir.
Sevgiyle ve dostça kalın…
