Mark Zuckerberg’in Ekim ayında yapmış olduğu şirket adı değişikliği duyurusu, sosyal medya sitelerinde geniş çapta paniğe neden olmuş ve “Umarım zamanla bir metaverse şirketi olarak görülürüz. Çalışmalarımızı ve kimliğimizi, inşa ettiğimiz şeye bağlamak istiyorum.” İfadesini kullanması “Metaverse” kavramıyla tanışmamızı sağladı.
Samsung ilk mağazasını açtığı, JP Morgan 3 çalışanıyla ilk banka şubesinin bulunduğu Metaverse evreninden (dijital dünyasından)geri kalmamalıyız…
Microsoft tarafından “internetin yeni bir versiyonu veya yeni bir vizyonu” olarak tanımlanan AI teknolojilerine dayanan bireyleri duygusal bir atmosfere sokma kapasitesi yüksek yeni bir medyayla karşı karşıyayız. VR gözlüklerini takıp, ulaştığımız evrenin ötesinde diğer bir yenilik olan NFT tabloların içinde dolaşmakla kalmayıp, müzeleri gezmeye ve hatta yeni yıl partilerine katılmaya kadar süren bir yenilik bilimsel ve ticari olarak yeni hikâyeler yaratabileceğimiz ve birbirimizle iletişim kurma şeklimizi dahi değiştirecek olan yeni bir evrenin kapısı. Tabii ki, hislerin taşınması olanaksız… Yağmur yağarken, yüzünüze düşen damlaları hissetmeniz imkânsız. Görmeye, duymaya dokunan bir Metaverse henüz mevcut değil, belki ileride olabilir kim bilir?
Metaverse…
Kısacası “Metaverse” birçok sistem ve yapı üzerinde dönüşüm yaratacak, âdem-i merkeziyetçi sistemlere bir başka alternatif, gerçeğe yakınsayan bir dünya tasarımıdır. Ve bence en tehlikelisi. Henüz Metaverse âlemi çok yeni ve herhangi bir evrensel regülasyon yok bu konuda kamuya oldukça iş düşüyor.
Çok yeni bir sanal gerçeklik olmasına rağmen Sandbox, Decentraland gibi büyük projelere sahip. Projeleri Etheryum blokzinciri tabanlı AR ve VR deneyimleri içeren metaverse platformları. Her alanda etkin rol oynayan blokzincir mucizesi burada da iş başında. Bu sebeple, blokzinciri ve enerji sektörünü ele aldığım yazılarıma ara verip, bambaşka bir evrende yeni deneyimler yaşayabileceğimizi düşündüğüm Metaverse’in, enerji ve çevreye olabilecek olası etkilerini kısaca değerlendirmek istedim.
Özellikle yapay zekâ iş yükleri için veri merkezi işlemenin büyük bir çevresel maliyeti vardır. Yapılan bazı araştırmalara göre, salgıladığı karbon emisyonu bir arabanın ortalama kullanım ömründe salgıladığı karbona eş değerdir. Bunu yanı sıra İngiltere Lancaster Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre, veri ve ağ kapasitesi gerektirdiği için enerjisini fosil yakıtla çalışan bir şebekesinden alan, iklim krizine katkıda bulunan bulut hizmetleri platformlarında oynanan oyunlarda karbon emisyonu artıran bir etkiye sahiptir. Bunu Meta platformunda düşündüğümüzde etkinin daha fazla olacağı kesin.
Şimdilerde Metaverse, Bitcoin’in kullanılmaya başladığı ilk yıllarda blokzincirin 1.0’ına benzetebiliriz. Sanal ile gerçeği birbirine karıştırdığımız ‘Meta’ dünya da zamanla dijitalin sunduğu birbirinden çeşitli alternatiflerle evrime gereksinim duyup, bir üst aşamalara terfi edecek ve yaşamımızın çeşitli alanlarına nüfuz edecektir.
Metaverse çevreyi koruyabilir ve hayat kurtarabilir; başarılı olursa…
Metaverse’in blokzincir gibi yaşamın diğer alanlarındaki emisyonları dengelemesi ve karbon ayak izini düşürerek küresel iklim krizine karşı hareket olması mümkündür. Örneğin, sanal alanlarda konserlere ev sahipliği yaparak, seyahat – özellikle hava yolculuğu – nedeniyle ortaya çıkan çevresel maliyetler azaltılacaktır. Ofis alanları da metaverse de barındırılacak şekilde ayarlandığında, işe gidip gelmeden kaynaklanan emisyonlar da kesilecektir. Bu, net emisyonları azaltacak ve böylece meta veri deposunun genel çevresel etkisini azaltacaktır.
Metaverse’in hayatımızı ne ölçüde ele geçireceği henüz net değil bu sebeple konuya yüzeysel yaklaşmamak gerekir. Teknoloji sektörü sadece işletmelerin kâr ve üretimin maliyetini düşürmek için avantajlar sunmuyor, alternatif bir dünyada sürdürülebilirliğe odaklanmaya ve dijitalin çevresel etkilerini azaltmak içinde çalışmalar yürütüyor.
Son olarak, Metaverse evrenine dâhil olurken tabii ki VR gözlük fiyatlarını araştırmayı unutmayın…
Referanslar
* Marsden M.,Hazas M.,Broadbent M.(2020 ) From One Edge to the Other: Exploring Gaming’s
Rising Presence on the Network University Lancaster, UK
*Augmented Life in the Smart Line -Brett King
