Beklentiler küresel ekonominin pandemiden yeni kurtulurken yeni bir krizin eşiğinde olabileceği konusunda uyarıyor. Ukrayna’daki savaş, hali hazırda kırılgan küresel ekonomiyi alt üst etti. Avrupa’da yıkıcı bir insani krizi tetikledi, gıda ve emtia fiyatlarını artırdı, küresel büyümeyi yavaşlattı ve dünya çapında enflasyonist baskıları şiddetlendirdi.
Jeopolitik ve ekonomik belirsizlikler, ticari güveni azaltmakta ve kısa vadeli ekonomik beklentileri daha da zayıflatmaktadır. Bu çerçevede, dünya ekonomisinin şimdi 2022 ve 2023’te yalnızca yüzde 3,1 oranında büyüyeceği tahmin ediliyor. (Bir önceki beklenti 4.0 ve 3.5 idi)
Grafik 1: Küresel büyüme beklentileri
Gelişmekte olan ülkeler için görünüm kötüleşti ve GSYİH’nın 2022’de yüzde 4,1 artması ve Ocak ayındaki tahminden 0,4 puan daha düşük olması öngörülüyor. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Çin’deki yüksek enerji ve gıda fiyatları, artan enflasyonist baskılar büyüme beklentilerini zayıflatıyor. Ukrayna’daki savaş ve Rusya Federasyonu’na yönelik yaptırımlar, emtia piyasalarını sarstı ve arz yönlü şokları şiddetlendirdi.
Grafik 2: Ana emtia ürünleri fiyat gelişimi
Küresel enflasyonun 2022’de yüzde 6,7’ye yükselerek, 2010-2020 döneminde kaydedilen yüzde 2,9’luk ortalamanın iki katı olması bekleniyor.
Grafik 3: 2010-2022 tarihleri arasında küresel enflasyon
Artan enflasyon, gelirlerinin çok daha büyük bir kısmını gıda maddelerine harcayan düşük gelirli haneleri orantısız bir şekilde etkilediğinden, kapsayıcı bir toparlanma için ek bir zorluk oluşturuyor. Ukrayna’daki savaş ve Rusya Federasyonu’na uygulanan geniş kapsamlı ekonomik yaptırımların küresel enerji manzarasını temelden yeniden şekillendirmesi bekleniyor.
Çatışma, dünya çapında enerji piyasalarını alt üst etti ve enerji güvenliği endişelerini ön plana çıkardı. Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, haneler ve işletmeler enerji fiyatlarındaki artışların etkilerinden korumak için önlemler aldı. Artan fiyatlara yanıt olarak, birçok ülke yerel enerji arzını genişletmek istiyor. Kısa vadede, bu çabalar muhtemelen artan fosil yakıt üretimi ile sonuçlanacaktır. ABD Hükümeti, enerji fiyatlarını düşürmek için Stratejik Petrol Rezervinden önümüzdeki altı ay boyunca her gün 1 milyon varil ham petrol çıkaracağını duyurdu.
Grafik 4: 2020 yılı için AB ülkelerinin kategorilerine göre fosil enerji kullanımı
Ukrayna’daki savaş, yenilenebilir enerji fiyatları üzerinde potansiyel zincirleme etkilerle metaller için küresel pazarları da sarstı. Ortalama bir elektrikli araba aküsü, örneğin, yaklaşık 80 pound nikel içerir. Rusya Federasyonu dünyadaki yüksek kaliteli nikelin yüzde 20’sini işlediğinden, nikel fiyatları geçen yıla göre yaklaşık yüzde 50 arttı.
Grafik 5: Bakır, nikel gibi çeşitli emtiaların fiyat hareketleri
İklim planları kısa vadede muhtemelen engellerle karşılaşacak. İklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşması ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ni yerine getirmek için çabaların dozunu artırmak kritik derecede önemli. Ancak enerjinin karbondan arındırılmasına yönelik daha büyük bir itici güç gerekiyor.
