Şimdi ya da asla. IPCC’nin acil eylem ihtiyacını açıklayan en son özet raporunun başlığı buydu.
IPCC’nin bilimsel analizinde ortaya çıkan şey şudur: İklim değişikliği geri döndürülemez. Yıkıcı etkiler, emisyonlar durduktan çok sonra “yüzyıllar veya bin yıl” boyunca devam edecek.
Merkez bankacıları, henüz deneyimlemedikleri durumları öngörmek için süreçlerini yeterince uyarlamakta çekingen davrandılar.
Küresel mali kriz sırasında Federal Rezerv başkanı Ben Bernanke’nin tepkilerini hatırlayın. Bernanke 2010’da şu ifadeleri kullanmıştı: “Alanda radikal bir yeniden çalışma çağrısı çok ileri gidiyor… Ekonomik modeller yalnızca tasarlandıkları bağlamda faydalıdır. Durgunluklar da dahil olmak üzere çoğu zaman ciddi finansal istikrarsızlık bir sorun değildir. Standart modeller bu kriz dışı dönemler için tasarlandı ve bu bağlamda oldukça faydalı olduklarını kanıtladılar”.
Başka bir deyişle, bizi güvende tutmak için kullandığımız araçlar genellikle geçmişte yaşadığımız zamanlar için inşa edilmiştir ve önümüzde gördüğümüz riskleri içermez.
Mali düzenleme amaca uygun mu?
Pek çok yorumcu şunu soruyor : İklim değişikliği sonuncusu gibi bir mali kriz yaratabilir mi? Düşünce kuruluşları ve finans uzmanları, iklim değişikliğinin kriz yaratabileceği şeklinde düşünüyor.
Hem ABD Hazinesi’ndeki Graham Steele hem de Brüksel merkezli STK Finance Watch, bir iklim Lehman anı konusunda uyardı. Dünya Kaynakları Enstitüsü, “İklim krizinin kesinlikle bir finansal krize neden olabileceğini” gözlemledi.
Öyleyse mali düzenlemelerimiz, iklimin neden olduğu gelecekteki bir mali krizi önceki krizlere dayalı olarak öngörmeli ve bunlarla başa çıkmalıdır. Çünkü, 1.5ºC’ye kadar olan iklim değişikliği sonucu kaçınılmaz kayıp ve hasarlar vardır.
Neyle karşı karşıyayız – çarpma, kriz veya çöküş?
Bankaların karşılaşabileceği olumsuz durum türlerini ayırt ederek başlayalım ve finansal sistemlerin yaşadığı türbülans genel olarak üç şekilde kategorize edilebilir.
İklim değişikliğinin mevcut gidişatımız üzerindeki mali etkisi bir kriz değil, bir çöküş olacaktır.
IPCC’nin son raporuna göre, 1.5ºC’yi aşan senaryolarda, iklim değişikliğinin etkileri, tüm emisyonlar durduktan sonra bile geri döndürülemez bir şekilde devam ediyor. Deniz seviyesinin yükselmesi ve kritik doğal sistemlerin kaybı üzerindeki uzun vadeli etkiler, tüm küresel emisyonların sona ermesinden sonra yüzyıllar hatta bin yıl boyunca devam ediyor.
Likidite sıkıntısının olduğu finansal krizlerde, likidite yaratarak hasarı “tersine çevirecek” mekanizmalar vardır. Tam anlamıyla gelişmiş iklim değişikliğinin ise insan ömrü içindeki etkilerini tersine çevirmenin bir yolu yoktur. Dolayısıyla, iklim değişikliği geri dönüşü olmayan noktanın ötesine geçerse, artık ulaşılması gereken tanımlanabilir bir son nokta veya çözülmesi gereken bir kriz yoktur.
Buzul bir kez eridiğinde, onu geri koymanın yolu yoktur. Bu sadece bir son: bir çöküş…
Çöküşle karşı karşıya kalındığında mali düzenleme nasıl görünmelidir?
Bundan kaçınmak istiyorsak, geçerli tek strateji, finansal sistemi çevresel riskler konusunda daha önce ihtiyaç duyduğumuzdan daha güçlü bir şekilde yönlendiren düzenlemelerle ihtiyatlı bir yaklaşımdır.
Bankalar, yatırımcılar, STK’lar ve akademiden oluşan İklim Güvenli Kredi Ağı, merkez bankalarının bizi yanlış yöne gönderen fosil yakıtlar ve ormansızlaşma gibi iklime zarar veren varlıklara sermaye önlemleri uygulayarak farklı bir şekilde yönlendirmesi gerektiğini savunuyor. İklim risklerini yeniden dengeleyecek önlemler, finansal sistemin korunmasına ve ekonominin bu risklerden uzaklaşmasına yardımcı olacaktır.
Böyle bir önlem, ‘ bire bir ‘ tekliftir. Yenilenebilir enerji veya yenilenebilir tarım gibi sürdürülebilir alternatiflerin var olduğuna ve tamamen uygulanabilir olduğuna dair kanıtlarla pekiştirilen mantıklı, ihtiyatlı bir yaklaşımı temsil ediyor.
Bizi uçurumun kenarından uzaklaştıran bir yol zaten yapılmış, sadece onu takip etmemiz gerekiyor.
Green central banking
