Emre Bayram

Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun içerisinde kanser,diyabet,hormon,tüp bebek tedavisi ilaçları ile bazı antibiyotiklerin bulunduğu 508 kalem ilaca yüzde 1 ile yüzde 200 arasında değişen oranlarda zam yaptığını söyledi.  Üretilemeyen, ithalatı gerçekleştirelemeyen ve piyasada bulunurluğu zor olan ilaçların temel olarak hedef alındığı söyleniyor . İlaç şirketlerine ödeme yapılırken ilacın Avrupa’daki en düşük fiyatı verilmesi ve aynı zamanda Euro kurunun mevcutun çok altında tutup ödeme yapılması, ülkede ilaç bulamama sorununa sebep oldu. Ülkede oluşan kur ve enflasyon gibi ekonomik problemler ilaç piyasasını da derinden etkilemiş oldu.

Bu durumda kur istikrarını sağlayacak politikalar ve aynı zamanda enflasyon problemini çözücü adımlar atmalıyız.

Hükümet bir süredir faizi indirerek ihracatı arttırıp ithalatı kısmaya yönelik cari açığı kapatıcı bir politika izlemektedir. Bu politikanın cari açığı düşüreceğini, yerli üretimi arttıracağını savunuyorlar fakat bu görüşe bir çok eleştiri gelmektedir. Piyasadaki aktörler bu politikanın ekonomide ciddi sorunlara yol açacağını savunurken  finans temsilcileri ise kurdaki serbest yükselişin ithal girdi malların fiyatlarında artışa ve maliyetlerdeki artışa yol açacağını düşünüyorlar. Nitekim ben de bu duruma katılıyorum. Türkiye 2021 Eylül ayından bu yana politika faiz oranını 19’dan 15’e düşürdü ve bu durum  bizlere kısaca Türkiye’nin düşük faiz yüksek kur politikası izlediğini gösteriyor. Kimileri buna serbest kurda devalüasyon yakıştırması yapmaktadır. İhracatı arttıralım derken ithalata dayalı ihracatımızın ve dışa bağımlı bir ülke olduğumuzun unutulduğunu düşünüyorum açıkçası. Öte yandan ülkenin risk primi olan CDS  primi yükselmeye devam ediyor ve bu durum bizi gittikçe çıkmaza sürüklüyor. Hükümet bu evrede siyasi ve hukuki olarak piyasaya güven vermeli ve beklentileri olumlu karşılayacak adımlarla birlikte doğru para ve maliye politikaları izlemelidir.

2 Kasım 17:39 itibari ile 1 ABD doları 9,59 TL değerindedir. Son dönemde yapılan faiz indirimi sonrasında ve diğer politik olaylar sonucunda dolar/TL paritesinde ciddi bir yükselme gerçekleşti. Diğer ülkelerin merkez bankaları faiz oranlarını arttırırken veya herhangi bir oynama yapmazken Türkiye faiz oranını 200 baz puan geriye çekerek %16 seviyesine getirdi. Peki sizce bunun sebebi ne olabilir ?

Türkiye faiz oranlarını düşürerek iç talebi baskılamak, piyasayı canlandırmak, ithalata değil de ihracata ağırlık vermek isterken bir an kendisinin ithalata %66 bağımlı olduğunu unutmuş olmalı ki böyle bir politika yapabilsin.

PEKİ KUR FAİZE DOKUNMADAN NASIL DÜŞER ?

Her şeyden önce ülkedeki riskleri düşürmeliyiz. CDS primimiz 437 puandır. Ülke içindeki riskleri düşürdüğümüzde piyasalara güven gelir, olumlu beklentiler etkisiyle TL diğer para birimleri karşısında değer kazanır daha sonra ithal girdi maliyetlerinde düşüş olur ve piyasa fiyatlardaki artışların durulması ile birlikte yavaş yavaş istikrara geçer.

Bir başka çözüm yolu ise üretimdir. Yapısal reformlarla üretime yönelmeliyiz ve en önemli ithalat kalemimiz olan enerjiyi ise yenilenebilir enerji kaynakları ile karşılamaya çalışmalıyız fakat bu bahsettiğim şey hemen olacak  bir iş değildir, uzun zaman isteyen bir durumdur.

Belki bu şekilde cari açığımızı kapatır ve istikrarlı bir ekonomiye geçiş yapabiliriz.