Zombi Şirketler

Bugünkü yazımızın konusu zombi şirketler. Aslında her kapitalist ekonominin önemli sorunlarındandır bu zombi şirketler. Bu yazımızda zombi şirket nedir meselesinden başlayıp neden ve nasıl zombi şirketler in oluştuğuna, daha sonra ise zombi şirketler in ekonomiye verecekleri zarar ile sonuçlarına ve nihayet çözüm yollarına değineceğiz

Zombi Şirket Nedir?

Zombi şirket olarak adlandırdığımız şirketler aslında batık şirketler. Ya kardeşim bana mı battı battıysa alacaklıları düşünsün diyebilirsiniz tabi ama şirketin hacmi biraz büyük olunca öyle olmuyor. Hele hele bir de ülkenin yönetimindeyseniz hiç öyle olmuyor.

Tam bir zombi şirketler tanımı yapacak olursak batık durumda olan ancak normal şirketlere sağlanmayacak muhtelif imkanlar vasıtasıyla (kredi yapılandırma, borç erteleme vergi affı veya vergi silme gibi) ayakta tutulan firmalara denir.

Zombi şirketler günümüz dünya ekonomi düzeninin bir parçasıdır ve var olmak zorundadırlar.

irketler Nasıl Zombi Olurlar?

Aslında şirketlerin zombi olma hikayesi para kazanmaya çalışan ortalama bir firmanın büyümesi büyümesi ve büyüyerek bir dev haline gelmesi ile başlar. Tabi laf arasında bu iş genelde kredi ile olur.

Tabi kredi büyümesinin bir maliyeti vardır ki biz buna kısaca faiz yükü deriz. Özetle hikaye büyüme isteği, büyüme isteği için kaynak ihtiyacı, kaynak ihtiyacı için kredi çekme şeklinde devam eder.

Tabi büyüyen zombi şirketler in satışları büyüdüğü gibi ülke gsyihinden ve ihracatından olan payı da büyür. Aynı şekilde istihdam ettiği insan sayısı da büyür. Yine borçları da büyümeye başlar. Borçlar derken hem kamuya hem bankalara  hem de piyasaya.

Hatta bazı şirketler öyle bir tekelleşir ki sektör tamamen bir firmadan oluşabilir.

İşte bu şartlarda şirket yönetimleri risklerini bertaraf etmek, bir yerden kaynak kesilirse diğer yandan kaynak akıtarak nakit akımlarını düzeltmek için farklı sektörlere girebilecekleri gibi kamu zoruyla ya da kendi istekleri ile ihalelere girebilir, bu ihaleleri kazanabili ve zaman zaman sosyal ihtiyaçlar nedeniyle çok da karlı olmayan işler yapabilirler.

İşte bu iş kollarından birinde planlanan projeksiyon kapsamında hareket edilmemesi işlerin bozulması için çoğu zaman yeterlidir.

Çünkü zaten halihazırda sermaye sorunu çeken bu sermaye ihtiyacı için borç alan şirketler günün sonunda bir işten zarar etse bu o şirketin zombi şirkete dönmesi için genelde yeterli olur. Çünkü finansman yükü ülkemizdeki çoğu şirkette bıçağın sırtındadır ve günü gününe tutar.

Ha tabi Türkiye’nin kriz tecrübelerinden gördüğümüz genelde firmaların ağırlıklı kısmının kullandıkları kredileri çar çur etmesi ile batmasıdır. Firmalar genelde aldıkları kredilerle apır sapır yerlere yatırım yaparlar. Yatırımın geri dönüşü hem nakit akımı hem de kar anlamında kötüyse firma direk patlar.

Özetle iktisatı anlamayan yani kaynaklarının maksimum fayda için optimum kullanmayan, gelecekten bihaber ve aşırı borçlanan şirketler zombileşmek suretiyle ekonominin dışına çıkarlar.

İflas İyi Bir Şey Mi?

Vakti zamanında bir kriz arefesinde pek sevdiğimiz bir bankanın CEO’su bankasının riskinin oldukça az olduğu bir sektör için “bırakalım piyasanın görünmez eli işlesin batan firmalar batsın, onları diğer firmalar alsın ve daha güçlü firmalar ile yola devam edelim” demişti.(dip not: aynı arkadaş kendi bankasının riskinin fazla olduğu sektör için ne hikmetse devlet yardım etsin kurtarsın bu sektör ülke için çok stratejik filan demişti öyle de duygusal ve milliyetçi bir insandı kendisi)

Yazının devamı için lütfen buraya tıklayınız.