Cari Açık Sorunu

Halihazırda yeni yayımlamış olduğum cari açık yazısında cari açığın ne olduğunu detaylıca anlatmıştım. Bu yazımda ise güzel ülkemizin bir türlü bitmeyen ve bitirlemeyen cari açık sorunu meselesine değineceğim. Keyifli okumalar.

Türkiye’nin Hedefi

Ekonomistlerce Türkiye’nin hedefi yani maksimum sürdürülebilir cari açık oranı GSYİH’in %5’i olarak belirtilmiş durumda. Tabi açıkçası bu oran doğru mu? Sürdürülebilir mi tartışmasını yapacak bir bilimsel veriye ve alt yapıya da sahip olmadığımdan durum tespiti yapıp geçeyim. Ekonomistler niye böyle bir hedef koyuyor onu da yorumlayamayacağım. Siz bi araştırıverin.

Türkiye Ödemeler Dengesi Genel Gidişatı

Türkiye’nin ödemeler  dengesine baktığımızda dönem dönem net hata noksan kaleminde yaşanan sapmaları yok sayar isek iki tane esaslı ve hacimli kalemi vardır. Bunlardan bir tanesi cari işlemler kalemi diğeri de finans hesabıdır.

Cari işlemler kaleminin cari açık sorunu nun temelinde yatan husus olduğunu söylemiştik. Bu cari işlemler kaleminde ise hacim bazında dış ticaret dengesi rakamının ön plana çıktığını görürsünüz. Burada ithalat ihracat arasındaki fark görülür ki bu meseleye daha detay değineceğim alttaki başlıklarda.

Yine finans hesabını incelediğinizde ise en hacimli kalemin portföy yatırımları olduğunu görürsünüz. “Ulan hıyar üfürme attığın tabloda diğer yatırımlar fazla” diyorsunuz muhtemelen ama oradaki rakamın esas kaynağı da portföy yatırımlarıdır. Çünkü portföy yatırımlarında bulunan yabancı yatırımcılar paralarını önce TL’ye akabinde ise dolara çevirdiğinden portföy yatırımında görmüş olduğunuz tutarlar diğer yatırımlar hesabına aktarılmış oluyor.

Temel Sorun-1: İhracatın İthalata Bağımlılığı

Cari açık sorunu olarak belirttiğimiz sorunun temel sebebinin dış ticaret dengesinde yattığını söylemiştik. Burada dış ticaret dengesinin negatif vermesinin sebebi ya da pozitif katkı vermemesinin sebebi ithalatımızın ihracatımızdan fazla olması ya da bu iki değerin birbirine yakınsaması. Tabi ülkemiz için turizm geliri de vardır ve ihracatın üzerine eklediğimizde bu döviz gelirleri bile ithalat kaynaklı döviz giderine yetmeyebilmektedir.

Yazının devamını okumak için linke tıklayınız…