Gelişmekte olan ülkelerde kriz döngüsü

 Dikkatlerin Türk varlıklarındaki değer kaybına odaklandığı şu dönemde önemli bir sorun da dikkatlerden kaçıyor. Geçtiğimiz hafta Türk varlıkları için sorunlu bir hafta oldu ama bu Türk varlıklarına özel bir durum da değildi; dolar endeksinin gerilediği bir haftada (-%0,6) Türk Lirası ve emsal para birimleri dikkate değer bir seviyede dolara karşı geriledi.

 Bu hareket neden rahatsız edici sorusuna cevap vermek gerekirse dolar endeksi haftalardır zayıflıyor;yazın başından beri dolar endeksi %5’e yakın değer kaybetmişken gelişmekte olan ülke para birimlerinin çoğuna bu iyileşme yansımadı. 2020 ekonomik krizi ile güvenli liman olarak görülen dolar (Dolar endeksi 100’ün üzerini görmüştü.) yaz başından beri geriliyor. Dolardaki gerileme birkaç hafta önceye kadar daha çok risk iştahındaki iyileşmeye dayandırılıyordu ama son zamanlarda Abd seçimleri, Abd’nin küresel salgında belirgin şekilde olumsuz ayrışması, artan Çin-Abd gerilimi gibi sebepler doların değer kaybetmesinde rol oynuyor yani dolar kendine has sorunlar sebebiyle değer kaybediyor ki görünüm 2008’i de andırmaya başladı. 2008 yılında dolar 90’lı seviyelerin altına düştükten sonra 80’lerin altına kadar aşama aşama gerilemişti ve doların tekrardan güçlenmesi (Dolar endeksinin 90’nın üzerine geri dönmesi) seneler sonra parasal gevşemenin sona ermesi ile gerçekleşmişti. Dolarda çok güçlü bir gerileme senaryosu yeniden gündeme gelmeye başladı. 

 Dolardaki gerilemenin nasıl seyredeceği tartışmaya açık ama doların gerilemesi ve bahsettiğim gibi dolar için çok olumsuz senaryoların gündeme geliyor olmasına rağmen gelişmekte olan piyasalara olan yatırım eğiliminin artmaması rahatsız edici bir durum.Finansal kriz sonrası doların büyük çöküş yaşadığı dönem gelişmekte olan ülkeler için tam anlamıyla altın dönemdi, bu dönemde (2011-2018) gelişmekte olan piyasalara kelimenin tam anlamıyla para yağmıştı.