Zorunlu karşılık ( Munzam Karşılık ); mevduat toplama hakkına sahip bankaların toplandıkları mevduatlara karşılık merkez bankasında tutmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır. Merkez Bankaları para politikalarını uygular iken politika faizinden sonra en etkin kullandıkları politika aracı zorunlu karşılıklardır.
Zorunlu karşılık oranlarının artması piyasadaki likiditenin azalmasına sağlayacağı için bir nevi faiz artırımı etkisi yapması beklenir; zorunlu karşılıkların azaltılmasının etkisi ise tam tersidir. Basitçe örnek vermek gerekirse piyasada 100 birim mevduat toplanmışsa ve zorunlu karşılık oranı %10 ise piyasadaki mevduatın %10’u merkez Bankası’na geçmiş demektir, Merkez Bankası bu oranı %20’e çıkarırsa doğal olarak piyasada dolaşan likidite biraz daha azalacaktır ve bir faiz artırımının etkisi ne ise benzer etkilerin piyasada görülmesi beklenir.
Merkez Bankası döviz rezervlerinin çok büyük kısmı merkez bankası zorunlu karşılıkları ile sağlanır, merkez bankası döviz rezervlerinin miktarı da piyasaya etki eden çok önemli bir faktör olduğu ve dolaylı olarak para politikasını etkilediği için merkez bankası kararları bir çok değişkeni aynı anda değerlendirmeyi gerektirir. –Rezerv Opsiyon Mekanizması–
Merkez Bankası munzam karşılık oranını Türk Lirası ve döviz cinsi mevduatlara farklı şekilde uygulayarak bankaların müşterilerine uyguladığı faizler üzerinde yönlendirici olabilir. Örnek vermek gerekirse geçtiğimiz günlerde Merkez Bankası vadesiz ve vadesi 1 yıla kadar olan döviz mevduatlarının munzam karşılıklarını %17’den %19’a , 1 yıl ve daha uzun vadeli munzam karşılıkları ise %13’ten %15’e yükseltti. TCMB bu kararla bankalar için döviz mevduatını daha dezavantajlı hale getirmeye devam etti ve bu karar ile ;
0 adet yorum
Yorum yapmak için giriş yapmalısınız
Giriş