Kapitalizmin tabutuna bir çivi daha…

 Gelişmiş ülkelerde bütün çaba ve önlemlere rağmen enflasyonun bir türlü istenen seviyeye gelmemesi Helikopter Para teorisini tekrardan gündeme getirdi.

Helikopter para ne demektir

Helikopter para veya helikopter parası; hükumet harcamalarının doğrudan merkez bankaları tarafından karşılanmasına verilen addır. Hükumet harcamalarının merkez bankaları tarafından finanse edilmesi neredeyse bütün gelişmiş ülkelerde yasalarca engellenmiştir ancak yasal düzenlemeyle uygulanabilir. Teorinin sahibi Nobel ödüllü M. Friedman; deflasyon ortamında klasik yöntemlerin başarı sağlayamaması halinde merkez bankalarının hükumet harcamalarını finanse etmesini hatta bu çaba da başarısız olursa halka doğrudan para aktarılmasını önermiştir. M. Friedman; bu teoriyi savunurken halka helikopterden para saçılması metaforunu kullandığı için teori Helikopter Para olarak anılmaya başlamıştır. 

Helikopter parası ile varlık alım programları arasındaki fark

Helikopter para; kamu harcamalarının doğrudan merkez bankası tarafından finanse edilmesini önerir.Varlık alım programları ise merkez bankalarının devlet tahvili alarak kamunun çok cazip maliyetle borçlanmasını sağlar. Her iki yöntem de piyasadaki likiditeyi artırarak toplumun da daha cazip maliyetle borçlanabilmesini sağlar.

Varlık alım programları son on senede gelişmiş ülkelerde finansman maliyetini yok denecek seviyeye getirmiştir ama bu teşvik borçluluğu da anormal seviyede artırdığı için şu an aşırı düşük maliyete rağmen gelişmiş ülkelerde borç yükü geçmiş krizlerle aşağı yukarı aynı seviyeye ulaşmış durumdadır. Geçmişte bu sorun merkez bankalarının faiz indirimleriyle finansman maliyetini düşürmesi yoluyla çözülürdü fakat şu an hiçbir büyük merkez bankasının sorun çözebilecek seviyede politika faizi yok. (Daha geniş bilgi için Her Şeyin Balonu) Bu sebeple gelinen nokta Helikopter Parası önlemini dayatıyor. IMF’e göre bir resesyon ortamında gelişmiş ülkelerde ülke ekonomilerinin %40-60’ı büyüklüğünde borç zombileşebilir.(Yükümlünün borcun faizini bile ödeyememesi)