Kapitalizm ve Kriz – (VI) Liberal Demokrasilerin Düşüşü

Liberal demokrasiler, ulus ölçeğinin ekonomik ve politik organizasyon için en uygun ölçek olduğu dönemlerde daha güçlüydü.

Keynesyen refah devletinin ortaya çıktığı dönemde liberal demokrasi;

• Vatandaşlar adına ulus-devlet tarafından yönetilen ve refah devletinin gelişmesi için koşullar oluşturmayı amaçlayan bir ulusal ekonomiyi
• Sanayi sermayesi ve işçi sınıfı arasında sınıfsal bir uzlaşı sağlamayı amaçlayan siyasi egemenliği ifade etmekteydi.

Ancak, uluslararasılaşma (ya da küreselleşme) refah devleti ve onun demokratik kabuğunu oluşturan koşulları aşındırmaktadır. Neo-liberalizm, finansallaşma ve siyasi kapitalizm ise bu aşındırmayı artırmaktadır. Sonuç olarak, belirli bir zamana ve mekana (toprağa ve sınırlara) ait olan ulus-devlet ciddi biçimde tahrip olmuş durumdadır. Bu tahribatın sonucu olarak, otoriter bir devlet anlayışı ile sürekli bir kemer sıkma hali karşılıklı olarak dayatılmaktadır.

“… banking institutions are more dangerous to our liberties than standing armies. If the American people ever allow private banks to control the issue of their currency, first by inflation, then by deflation, the banks and corporations that will grow up around the banks will deprive the people of all property until they lose everything…”[1]

Liberal burjuva demokrasisinin kapitalist toplumsal oluşumlar için etkili ve yeterli olduğu ile ilgili argümanlar, ‘kapitalist sömürünün bir mübadele biçimi aldığını’ varsaymaktadır. Ancak, neo-liberalizmin yayılması ve finans temelli birikimin ortaya çıkmasıyla birlikte sömürü ilişkileri siyasal kapitalizmin (Max Weber tarafından tanımlanan) üç biçimine bağlı hale gelmiştir:

• Güç ve hâkimiyet,
• Saldırgan girişimcilik biçimleri,
• Siyasal otoriteyle olağandışı ilişkiler

İnsanın temel varoluş motivasyonlarının yeni sistemler içerisinde biçimlenmesi dünya ölçeğinde yoğunlaşan krizlerle birleştiğinde, liberal burjuva demokrasisinin koşullarını daha da zayıflatmaktadır.

[1] Thomas Jefferson, 1802, (Erişim: https://babel.hathitrust.org/cgi/mb?a=listis;c=648623310)