Defansif finans tahminciliği

Bankaların portföy yöneticisi-stratejisti-analisti gibi bir çok karizmatik ünvan taşıyan, (hatta bu gruba ‘duayen’ denilen yılların ekonomi profesör yazarlarını da ekleyebiliriz.) tahminlerinde neden çok ürkek davranır? Neden cesaretli tüyolar duymayız bunlardan? Ki, sıklıkla tahminlerinde ters köşe olurlar.

Örneğin; 2016 yılının bitimine 3 ay kala, jilet gibi şık giyinmiş bu kesim ekranlarda arz-ı endam, köşe yazılarında, raporlarında döktürerek değerli (!) tahminlerini sıralıyorlar: ”Efenim, şu anda dolar kuru 2.98 seviyesinde, yıl sonu 3.07’de kapatacağız gibi gözüküyor..” (Dolarda 1 yıl boyunca 2.78-3.06 bandındaki yatay hareketinin rehaveti oluşmuş üstlerinde muhtemelen…)

Yapma yahu! Vallaha mı! Vay be, ne engin öngörü! Tahmin yaparken o kadar çok kasıyorlar ki, neredeyse popolarında fındık kıracaklar.

Koca 3 ayda sadece %3’lük sapma… Üstelik önümüzde ABD Başkanlık seçimi belirsizliği, FED’in iki Fomc toplantısı, içeride de bitmek bilmeyen bombalı terör saldırıları ve siyasi gerilim, OHAL durumu, Moody’s’ten not indirimi ihtimali… Dolar/TL bu hareketleri bazen 1 günde yapıyor zaten.

Yine her zamanki gibi çaktılar tabi. Ne oldu sonra? 1 aya kalmadan dolar kendini 3.15’lere attı, sonrası malum… Yılı 3.52’li seviyelerde kapattı dolar kuru.

Bu tip ürkek (hadi çapsız demiyelim.) iktisatçılar %3-5’i geçmeyen gıdım tahminler yapıyorsa, aslında öngörü falan yaptıkları yok. Bizlere gazel okuyorlar. Finansal dedikoduyu geçmeyen bir kaç temel analiz, ‘ne şiş yansın ne kebap’ türünde “burayı kırarsa şuraya çıkar, burayı kıramazsa şuraya iner”den öteye gitmeyen bir iki teknik analizle “fikrim yok” demenin ağdalı anlatımı…

Bir fon sahibi olsaydım ve böyle çalışanlarım olsa kapıyı gösterir, yerlerine niyet tavşanlarını alırdım. Daha isabetli tahminler yaparlardı belki. Hem maliyetten de kısmış olurdum. 4. Sanayi devriminde bunlar yerini yapay zekaya, kuantum bilgisayarına bırakacak zaten.

Finansçıların bu eğilimi, ülkemizde son yıllarda malpraktis davalarıyla yüklü tazminat yememek için hekimlerin riskli işlemlerden kaçınma eğilimini anlatan Defansif Tıp’a benziyor. ‘Ya tutmazsa’ korkusu mu (zaten tutmuyor ki!), yoksa ezberci eğitim sistemimizin üretkensiz zihinler yetiştirmenin sonucu mu?… Yoksa iktidarın hışmına uğramaktan mı korkuluyor?

Amatör halimle  (amatör bir sitede Goldie rumuzuyla paylaştığım) Dolar/TL’de basit bir hesapla adeta nokta atışlı isabetli tahminim!: